Aldatılmanın Olumsuz Etkileri ve EMDR Terapisi
İlişki problemleri söz konusu olduğunda, çiftler için belki de en hasar verici yaşantı aldatma/aldatılma durumudur. Güven, sevgi ve sadakat temelleri çerçevesinde sağlıklı bir şekilde yürütülemeyen ilişkilerde aldatma ve aldatılma problemi sıkça meydana gelmektedir. Böyle bir durumla karşı karşıya gelen bireyler travmatik denilebilecek süreçlerden geçerler. Duygusal anlamda kalıcı etkileri olan bu olumsuz yaşantının izleri, depresyon, öfke, kaygı, değersizlik hissi olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu etkiler aldatılmayı yaşayan kişiden kişiye yoğunluk olarak farklılık göstermektedir.
Aldatılma travması sonucu tetiklenen olumsuz duygular kişide bir çok probleme yol açabilir ve bu problemler kişinin tüm hayatını etkileyecek boyutlara ulaşabilir. Bu noktada kişi bir uzman tarafından destek alma ihtiyacı duyabilir ve bu travmanın izlerini yok etme ihtiyacı hissedebilir. EMDR terapisi bu noktada aldatılma problemi yaşan bireyler için de destek sağlamaktadır.
EMDR Nedir ve Nasıl bir fayda sağlamaktadır?
EMDR, yani, göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme terapisi, Psikolog Francine Shapiro tarafından keşfedilen, daha sonra geliştirilerek, sistemli, bütüncül bir terapi haline gelen, bir çok alanda psikolojik destek ve iyileşme sağlayan bir terapi modelidir. Terapinin asıl amacı travmatik yaşantıların kişide bıraktığı olumsuz duygu ve düşünceleri duyarsızlaştırarak negatif kognisyonların ve sonuçlarının en aza indirilmesini sağlamaktır.
EMDR sürecinde, özel olarak tasarlanan cihaz aracılığı ile beynin sağ ve sol yarım kürelerine titreşim veya ses uyanları gönderilerek, travmaya ait olumsuz duygu ve düşünceler tetiklenir, ve bunların duyarsızlaştırılması sağlanır. EMDR sürecinin veya emdr sürecinde kullanılan cihazın herhangi bir fiziksel/duygusal yan etkisi bulunmamaktadır.
Travmatik olarak adlandırılabilecek, taciz, şiddet, ölüm ve kayıplar gibi olumsuz yaşantıların sağlıklı bir şekilde atlatılmasında önemli rolü olan EMDR, aynı şekilde travmatik ve yaralayıcı olan aldatılma durumunda da aynı tedaviyi sağlamaktadır.
Aldatılma yaşayan birey, terapiye “Unutmak istiyorum, hafızamdan silmek istiyorum, affetmek istemiyorum,” şeklinde düşünceler ile başvurabilir. Fakat unutulmamalıdır ki EMDR bir hafıza silme yöntemi ya da düşünce yükleme işlemi değildir. Amaç sağlıksız ve olumsuz düşüncelerin duyarsızlaştırılarak yerine olumlu, sağlıklı inanç ve düşüncelerin sahip olunmasını sağlamaktır.
Kişi aldatılma sonrasında çeşitli ruhsal dalgalanmalar yaşayabilmektedir. Bunların sonucunda, öfkesini aldatan kişiye, aldatıldığı kişiye veya sadece kendine yönlendirebilir. Bu kontrol edilemez duygular kişinin kendisi için yıkıcı olabilmekte, kişi aldatıldığı için kendini suçlu, yetersiz, değersiz gibi olumsuz değerler ile yargılayabilmektedir. Eğer kişinin geçmişinde, benzer yaşantılar olduysa bu yaşantılar tetiklenebilir ve travmanın sonuçları daha yıkıcı bir hal alabilir. Kişinin hayata karşı bakışında belirsizlikler, kararsızlıklar ve hayatı anlamsız görme gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Aldatılma travmasının yol açtığı bütün bu problemler için EMDR terapisi, kişinin olumsuz duygu ve düşüncelerini olumluya çevirmeyi, kendine duygusal olarak vereceği zararı minimuma indirmeyi hedeflemektedir.
Tabi ki sadece EMDR desteği ile, aldatılma sonrasında bir karar verme sürecine girilmesi önerilmemektedir. Terapiye çift olarak devam edildiği ve yaşantıya dair önemli sorular cevaplandırıldığı takdirde çiftler kendileri için en iyi olacak kararı alabilirler. Özellikle bu noktada önemli olan ve cevaplanması gereken iki tane soru vardır;
1) Neden aldatılma yaşandı, ya da Aldatan kişi niye aldattı ? (kişilik özelliklerinden mi kaynaklı, ilişkisel bazı problemlerden mi, sosyal, duygusal, cinsel paylaşım eksikliklerinden mi?)
2) İleride tekrar aldatılırsam ne olur?
Bu sorular cevaplandırıldığı takdirde, karşılıklı olarak anlaşmaya varılmış ise ve ilişki devam ettirilmek isteniyorsa, çift terapisi ile ilişkiye devam edilmeli, veya anlaşmaya varılamamış ise ilişki bitirilmelidir.
M. Berk KARAOĞLU
Uzman Klinik Psikolog - EMDR Terapisi Uygulayıcısı
